Mae addysg yn bwysig! Ond mae mynd i’r ysgol, gweld ffrindiau a chymdeithasu yn ffactor hanfodol yn ein lles hefyd. Mae tystiolaeth yn dangos bod mynd i’r ysgol yn dda i’ch iechyd corfforol ac emosiynol.
Mynd i’r Ysgol gyda Chyflyrau CYs
Gall y boen neu’r blinder a achosir gan broblemau esgyrn, cyhyrau a chymalau wneud dysgu ac addysg yn heriol. Y gwir yw bod llawer o blant yn profi poen cyhyrysgerbydol yn ystod eu plentyndod o ganlyniad i dwf a datblygiad eu cyrff, fodd bynnag, os nodir y problemau hyn yn gynnar, ac y dilynir cyngor priodol, ni ddylai fod angen amser allan o’r ysgol ar blant. Yn wir, mewn sawl achos bydd ysgolion yn hapus i gefnogi a chynorthwyo gydag adferiad y plentyn.
Mae llawer o bobl yn credu bod angen iddynt fod yn holliach (100%) neu’n ‘ddi-boen’ cyn iddynt fynd i’r ysgol. Gyda’r rhan fwyaf o gyflyrau esgyrn, cyhyrau a chymalau, nid yw hyn yn wir. Mae mynd i’r ysgol yn rhan bwysig o adsefydlu ac adfer ac mae yna bethau y gallwch feddwl amdanynt i’ch cefnogi i aros yn yr ysgol.
Dyma rai pethau i’w hystyried os oes gennych broblem gyda’ch cyhyrau, esgyrn neu gymalau sy’n cael effaith ar eich addysg a’ch bywyd ysgol:
Siaradwch â’ch ysgol
Os ydych chi’n cael problemau, siaradwch â’ch ysgol am y pethau rydych chi’n eu cael yn anodd. Efallai y bydd ffyrdd gwahanol y gallech wneud eich gwaith ysgol gan ddefnyddio ‘addasiadau rhesymol’, a gallant sicrhau bod gennych yr holl offer angenrheidiol i wneud hyn yn haws a’ch bod yn ei ddefnyddio’n iawn. Po gynharaf y siaradwch â’ch ysgol ac athrawon, y cyflymaf y gallant drafod y broblem ac, os oes angen, rhoi addasiadau ar waith a allai eich helpu. Gallai addasiadau i’ch amgylchedd addysgol gynnwys pethau fel:
- Newid amser cychwyn a gorffen ysgol, amseroedd egwyl neu leoliad o fewn yr ysgol a’r ystafell ddosbarth
- Gadael gwersi’n gynnar er mwyn osgoi rhuthro yn y coridor
- Cael locer i storio llyfrau yn hytrach na’u cario nhw i gyd, neu gael 2 set o lyfrau – 1 gartref ac 1 yn yr ysgol
- Newid rhai tasgau neu wersi (megis Addysg Gorfforol)
- Defnyddio cyfarpar a/neu ddodrefn penodol i’ch helpu yn yr ysgol (fel eistedd ar gadair mewn gwasanaethau yn hytrach na’r llawr, defnyddio gliniadur yn lle ysgrifennu os oes gennych broblem â’r fraich)
- Caniatáu amser i fynychu apwyntiadau iechyd ar gyfer adsefydlu
- Mynediad at unrhyw feddyginiaethau poen rhagnodedig a phriodol, neu gynnig amser yn ystod y diwrnod ysgol i berfformio unrhyw ymarferion cryfhau a roddir gan ffisio!
- Cael addasu gwisg ysgol er cysur ac i wneud gwisgo’n haws, fel joggers yn lle trowsus, bandiau gwasgod elastig neu gaeadau felcro ar esgidiau
- Cael “cyfaill” yn ystod amser egwyl ac i gerdded gyda chi rhwng gwersi – efallai y gallai eich helpu i gario llyfrau?
Os nad ydych wedi gallu mynd i’r ysgol am gyfnod, byddai’n help dychwelyd i’r ysgol dros gyfnod o amser i ailgyflwyno pob un o’r gweithgareddau y mae angen i chi eu gwneud. Gall byw gyda phoen, hyd yn oed yn y tymor byr, arwain at gynnydd mewn blinder a allai wneud canolbwyntio yn yr ysgol yn anoddach. Gall gwahanol adegau o’r dydd wneud i rai cyflyrau CYs deimlo’n waeth felly mae’n bwysig dweud wrth staff yr ysgol. Mae trafodaeth agored, bositif a gonest gyda’ch ysgol yn allweddol i ddatrys y materion hyn yn gynnar!
Cadwch yn actif
Mae gweithgarwch corfforol yn bwysig iawn ar gyfer cynnal cryfder y cyhyrau, hyblygrwydd y cymalau a rheoli poen. Mae hefyd yn hanfodol am gymaint o resymau eraill, fel tyfu esgyrn cryf, eich helpu i gysgu’n dda, cynnal pwysau iach, gwella hwyliau a chadw mewn cysylltiedig â’ch ffrindiau. Yn y gorffennol, byddai pobl yn aml yn gorffwys gartref pan roedd ganddynt broblem gyhyrysgerbydol fel cefn poenus, ond mae ymchwil wedi dangos nad yw hyn o gymorth i’ch gwellhad. Yn aml, mae pobl yn teimlo’n waeth oherwydd effaith diffyg gweithgarwch ar y corff – fel cymalau stiff a chyhyrau gwannach.
Nawr, rydym yn annog pobl i wneud defnydd o ‘orffwys actif’.
Yn dilyn anaf neu waethygiad cyflwr hirdymor, efallai na fyddwch yn gallu symud o gwmpas neu ymarfer corff ar eich lefel arferol ar unwaith. Nid yw hyn yn golygu y dylech roi’r gorau i symud. Dyma rai syniadau am sut y gallech ystyried gorffwys actif:
- Codwch a symudwch yn rheolaidd – gosodwch larwm ar eich ffôn neu oriawr i’ch atgoffa os oes angen
- Ceisiwch fod yn actif ‘bob hyn a hyn’ e.e. teithiau cerdded byr dyddiol yn hytrach na cherdded yn hirach bob yn ail ddiwrnod
- Daliwch ati i wneud cymaint o dasgau tŷ ag y gallwch chi ond cynlluniwch ymlaen llaw a’u torri i mewn i dasgau llai
- Rhowch gynnig ar weithgaredd llai dwys e.e. ioga, tai chi neu nofio yn hytrach na rhedeg, dringo neu dennis, sy’n cael effaith fawr ar y cymalau
- Pan yn cwrdd â ffrindiau, ewch am dro yn lle eistedd i chwarae ar gonsolau neu ffonau
- Newidiwch eich gweithgaredd yn rheolaidd, neu rhowch gynnig ar rywbeth newydd hyd yn oed – mae tynnu sylw yn ffordd wych o leihau lefelau poen!
Os hoffech gael copi printiedig o’r wybodaeth uchod, defnyddiwch y ddolen hon
ENGLISH











